پسر خوانده‌ها

این، یکی از قدیمی‌ترین روش‌های مملکت‌داری است؛ پدر می‌میرد، پسر به جایش می نشیند، بعد پسر خودش پدر می‌شود و می‌میرد و دوباره پسر به جایش می‌نشیند.

اما بامزه اینجاست که این قاعده عهد بوقی، هنوز هم در جهان کاربرد دارد. خنده‌دار است ولی هست. همین هفته پیش، حسنی مبارک خبر داد که پسرش جمال مبارک را می‌خواهد به جای خودش بنشاند.

تازه این منحصر به خاورمیانه و کشورهای عربی هم نیست؛ از کره شمالی در شرق آسیا تا دشمن کره در غربی‌ترین نقطه عالم در آمریکا، همه جا پسرانی هستند که قدرت از پدر به ارث برده‌اند.

حالا گاهی این کار با همان روش قدیمی و سنتی (مرگ پدر و جانشینی اتوماتیک وار پسر) انجام شده، گاهی پسر زده بابای پدر را درآورده و جایش نشسته (مثل قطر) و گاهی هم قضیه با رأی مردم و به صورت تصادفی، این طوری از آب درآمده (مثل سوریه و آمریکا).

چیزی که هست اینکه روش جانشینی پسران به جای پدران، هنوز در دنیای مدرن هم ادامه دارد.

انگلیسی
اردن- ملک عبدالله: پسر 46 ساله ملک حسین که همه‌اش در انگلیس بود و آن‌قدر آب‌و‌هوای آنجا را خورده که قیافه‌اش به آنها رفته 8سال قبل که پدرش مرد، به اردن برگشت و شاه شد. او معلم زبان عربی گرفته تا بفهمد ملتش چه  می‌گویند که البته زیاد مهم نیست.

او چند ساعت بعد از پادشاهی، برادر ناتنی‌اش را ولیعهد کرد ولی 3 سال پیش، پشیمان شد و به بهانه اینکه ولیعهدی دست و پای برادر را بسته، او را برکنار کرد. ملک‌عبدالله عاشق فوتبال لیگ برتر انگلیس است و خودش طرفدار منچستریونایتد به‌حساب می‌آید. زنش - ملکه رانیا - یک کویتی‌الاصل است.

قمارباز
آذربایجان- الهام علی‌اف: او قبل از اینکه 4سال پیش به دلیل مرگ پدرش حیدر علی‌اف رئیس‌جمهور بشود، یک قمارباز قهار بود  و می‌گویند به همین دلیل هم حید‌علی‌اف بعد از نجات دادن پسرش از شر قمار دستور داد تمام کازینوهای آذربایجان را جمع کنند.

او بخصوص در سال‌های آخر ریاست‌جمهوری پدرش پست‌های مختلفی را تجربه کرد. معاونت مدیر شرکت ملی نفت آذربایجان، وزارت نفت، نمایندگی پارلمان آذربایجان، ریاست کمیته ملی المپیک و حتی نخست‌وزیری از جمله کارهایی بود که او قبل از رسیدن به ریاست‌جمهوری و  نشستن پرسر و صدا روی صندلی پدرش انجام داده‌است.

آقای دکتر
سوریه- بشار اسد: سال93 بشار که پسر دوم حافظ اسد بود داشت در دانشگاه پزشکی لندن، درس می‌خواند و آرزو داشت چشم‌پزشک شود که به‌اش خبر دادند برادر بزرگ‌ترش «واصل» هنگام رانندگی ترمز بریده و بعد از یک تصادف شدید از دنیا رفته و پدرش او را جانشین خودش معرفی کرده. بشار 27 ساله 7سال صبرکرد تا پدر سیاستمدارش بعد از 30 سال زمامداری فوت کند و بعد جای او را گرفت؛ هرچند عمویش رفعت اسد هم برای قبای ریاست پارچه‌ای تهیه کرده بود ولی به جایی نرسید و سمبه بشار و توصیه پدرش پرزورتر بود.

در سیستم حکومتی سوریه، دوره ریاست جمهوری 7 ساله است و اسد امسال برای دومین بار مطمئنا بر مسند ریاست جمهوری تکیه خواهد زد؛ مسندی که حالا‌حالاها ول‌کن چشم‌پزشک جوان نیست.

اتمی‌ها
کره شمالی- کیم ایل جونگ: رهبر 65ساله کره، سال 94 بعد از مرگ بابایش جای او نشست؛ البته پدرش قبلا محترمانه برادر او را فرستاده بود دنبال نخود سیاه در سفارت کره در پکن. کیم مخالف آمریکاست ولی عاشق NBA؛ طوری که یک توپ امضا شده بسکتبال توسط مایکل جردن را در اتاقش گذاشته.

او از هواپیما می‌ترسد و فقط با قطار و آن هم فقط به روسیه و چین سفر می‌کند. رهبر کره شمالی که چند زرادخانه اتمی در کشورش هست، بعد از چانه‌زنی فراوان مقداری عقب نشست ولی موشک‌های دارای قابلیت حمل کلاهک هسته‌ای کره شمالی، هنوز تن ژاپن و کره جنوبی را می‌لرزاند.

صاحب الجزیره
قطر- حمد بن خلیفه‌آل ثانی: شیخ فربه قطر سال95 وقتی پدرش در ژنو سوئیس بود کودتا کرد و به آرامی جای بابایش نشست. شیخ عیسی هم که دید اگر برگردد اصلا صورت خوشی ندارد، بی‌خیال ماجرا شد و همان جا ماند؛ البته او الان به قطر برگشته و حمد هم زیر بال‌و‌پرش را گرفته.

حمد46ساله اول پسرش را ولیعهد و بعد برادرش را نخست‌وزیر کرد و بعد هم زد قطر را اوپن کرد و قطر شد کویت آمریکا و 20 سال قرارداد بستند تا نظامیان آنها در قطر کنگر خورده و لنگر بیندازند. البته شیخ سعی می‌کند با همه رفاقت کند؛ از ایران تا اسرائیل. شبکه الجزیره دستپخت اوست. امیر قطر که الان 55 ساله است 24 تا بچه (13 دختر و 11پسر) دارد.

شیخ اصلاحات
بحرین- حمد بن عیسی‌آل‌خلیفه: امیر 57ساله بحرین، سال1999 وقتی پدرش – عیسی – بعد از 38 سال مرد، طبق سنت 110ساله محلی بحرین،‌جای پدرش را گرفت.

او که تحصیلات‌اش را در کمبریج انگلستان و کانزاس آمریکا به پایان رسانده و مؤسس ارتش بحرین بوده، بلافاصله بعد از به قدرت رسیدن، درها را گشود و انتخابات برگزار کرد و تعدادی از شیعه‌ها (70درصد بحرینی‌ها شیعه‌اند اما اقلیت سنی همه‌کاره‌اند) و زن‌ها (برای اولین بار در تاریخ کشورهای حوزه خلیج فارس) را وارد حکومت کرد. از سال2002 که حکومت به پادشاهی تبدیل شده، حمد را پادشاه صدا می‌زنند.

فعلا هم پسر بزرگ‌ترش – سلمان – 38 سال دارد و برای مرگ او ثانیه‌شماری می‌کند. پارسال هم فیصل – پسر 15ساله حمد – در تصادف رانندگی مرد  (ربطی به موضوع نداشت، فقط محض اطلاع‌رسانی گفتیم).

پدربزرگ
عمان-سلطان قابوس :یکی از قدیمی‌ترین شاهان جهان که 37 سال قبل – وقتی 30 سالش بود – زیرآب بابایش –سعید– را زد و با یک کودتا جای او نشست. پدرش در سوئیتی در لندن، 2سالی ماند، همان جا مرد و همان جا هم دفنش کردند. قابوس که تحصیل‌کرده آکادمی سند هرست انگلیس بود، اول از همه پایتخت را عوض کرد و از صلاله به مسقط رفت و با کمک ارتش شاه ایران، شورش ظفار را خواباند.

او در مسقط – که مدار رأس‌السرطان درست از میان آن رد می‌شود– مساجد و بناهای بزرگی ساخته و هر کس را که بوی توطئه بدهد، ‌می‌کشد.

زندان‌های با برکت
مراکش- محمد ششم:  همان‌طور که از اسمش پیداست قبل از او 5 تا محمد دیگر هم پادشاه مراکش بودند. الان340 سال است که حکومت پادشاهی در مراکش از پدر به پسر ارث می‌رسد و محمد ششم که هم‌اسم پدربزرگش  است، هجدهمین آنهاست.

محمد پنجم 35 ساله بودکه ملک‌حسن(او همراه با ملک‌حسین بابای ملک عبدالله، رفیق گرمابه وگلستان شاه ایران بود) در سال 99 مرد. 2 سال بعد وقتی برای سفر راهی شد، 4 هواپیما وسایلش را این‌ور و آن‌ور کشیدند.

زندان‌های مراکش هم آن‌قدر پربرکت هستند که ملک محمد پیرارسال در ختنه‌سوران شاهزاده حسن 7 هزار زندانی را آزاد کرد. سال 2001 هم در جریان جشن عروسی 7 شبانه‌روزی ایشان با دختری که 12سال از خودش کوچک‌تر بود، 8هزار زندانی دیگر آزاد شدند.

زالوی عراق
ایالات متحده جورج دبلیو بوش : رئیس‌جمهور 61ساله آمریکا البته بلافاصله بعد از پدرش – جورج بوش – جای او ننشست. بیل کلینتون دموکرات، 8 سالی (2001-1993) بین حکومت پدر و پسر جمهوریخواه فاصله انداخت.

پدر بوش یا همان جورج بوش اول، در4سال آغاز دهه90، رئیس‌جمهور آمریکا بود که جنگ اول خلیج فارس و ماجرای اشغال کویت توسط صدام، از اتفاقات زمان اوست. اما جورج بوش پسر که 3برادر و یک خواهر دارد، بعد از تولد در تگزاس، از همان دانشگاهی که پدرش در آن درس خوانده بود، مدرک گرفت و بعد در رشته بازرگانی کارشناسی ارشد گرفت.

 بوش پسر مثل بابایش جنگ دوباره‌ای در عراق راه انداخت؛ هرچند شانس آورد و مثل پدرش بعد از 4 سال کله‌پا نشد ولی خیلی‌ها دارند ثانیه‌شماری سال‌های پایانی دوره دوم ریاست جمهوری او را می‌کنند.

لیست انتظار
فرعونک
پسر 43ساله حسنی مبارک که بعد از علا، دومین پسر رئیس جمهور 79 ساله مصر است، بیشتر کار اقتصادی می‌کند.

بانکدار است و ترجیح می‌دهد از درروهای قانونی و غیرقانونی‌ای که پدرش در عرض 26 سال حکومت بر مصر برای پول پاروکردن باز گذاشته فیض ببرد. جمال 5 سال پیش به زور پدرش که احساس مرگ می‌کرد رئیس حزب دموکراسی ملی شد؛ حزبی که بیشترین نماینده را در مجلس داشت؛ البته مستحضرید که در مصر دموکراسی سوسول‌بازی است و حزب‌ها صرفا جنبه تزئینی دارند.

3 سال پیش هم که یک آقایی به اسم احمد نظیف نخست‌وزیر شد، رفقای جمال وزارتخانه‌ها را دستشان گرفتند و مصری‌های بانمک خیلی یواشکی این کابینه را کابینه جمال مبارک می‌نامیدند. او اردیبهشت امسال بعد از اجلاس معروف شرم‌الشیخ در همان هتل با دختر یکی از سرمایه‌دارهای مصری که 20 سال از او کوچک‌تر بود ازدواج کرد.

خلق‌الله هم ریختند در هتل که «با این دختر ازدواج کن نه با کشور ما». این در حالی است که حسنی مبارک انگار تا مصر را به ازدواج پسر درنیاورد ول‌کن نیست و برای همین تغییراتی در قانون اساسی داده تا همه چیز، اتومات به نفع دلبندش باشد.

فوتبالیست زورکی
معمر قذافی4 سال قبل از اینکه سومین پسرش به دنیا بیاید،  همه‌کاره لیبی شده بود. هر کدام از 8 بچه قذافی (7 پسر و یک دختر) در یک جایی هنرشان را بروز داده‌اند؛ از نقاشی بگیرید تا فوتبال که این هنر آخری به سعدی رسیده؛ البته با ضرب و زور آمپول و دوپینگ.

سعدی 34 ساله، رئیس فدراسیون و عضو تیم ملی فوتبال این کشور است که به خاطر خرید سهام بعضی باشگاه‌های ایتالیا – مثل 5درصد سهام یوونتوس – لژیونر آنجا هم هست.

او عضو پروجا، اودینزه و حالا سامپدوریاست و وقتی در پروجا بود، تق‌اش درآمد که دوپینگی است و 3 ماهی هم محروم شد؛ هرچند که پول باعث شد تا سر و ته قضیه هم بیاید. حالا پدر عجیب و غریبش فعلا با این پسرش حال کرده.

برای همین به عنوان فرستاده ویژه پدرش،‌به برخی کشورها – مثل ژاپن و اردن – رفته تا آداب دیپلماتیک یاد بگیرد؛ هرچند خود سعدی گفته حرف زدن درباره جانشینی پدرم هنوز زود است.

مثل مظفرالدین شاه
جانشین افسرده ملکه الیزابت، پسر ارشدش – از میان2 برادر و یک خواهر – است که از 4 سالگی، بعد از ملکه شدن مادرش، ولیعهد شد. سیستم حکومتی در انگلیس طوری است که همیشه باید سلطنت از نسلی به نسل دیگر برسد؛ یعنی همیشه به فرزند بزرگ‌تر. معمولا برادرها و خواهرهای پادشاه،‌شاه نمی‌شوند.

حتی اگر شاه فرزندنداشته باشد، حکومت به بزرگ‌ترین برادرزاده یا خواهرزاده می‌رسد.

چارلز الان 60سالش است و مادر 82 ساله‌اش فعلا روی فرم است. با این وضع، اوضاع چارلز مثل مظفرالدین شاه است که در مورد هر دو، پدر یا مادر به این راحتی ول‌کن تاج و تخت سلطنت نیستند.

پرنس چارلز، 10 سال پیش به خاطر مرگ عیالش – پرنسس دیانا – توی بورس بود.